HΓερμανία και η Λετονία προηγήθηκαν, η Ελλάδα ακολούθησε τρίτη κατά σειρά: είναι οι τρεις πρώτες χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δήλωσαν με επίσημη επιστολή τους προς την Κομισιόν ότι επιθυμούν την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Καθώς η διορία που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενεργοποίηση της ρήτρας εκπνέει σήμερα 30 Απριλίου, θα ακολουθήσουν και όλες οι υπόλοιπες… ενδιαφερόμενες χώρες.

Υπενθυμίζεται ότι η ρήτρα διαφυγής προβλέπει την εξαίρεση από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος των αμυντικών δαπανών που υπερβαίνουν κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα τα επίπεδα του έτους βάσης ως ποσοστό του ΑΕΠ, για την τετραετία 2025-2028.

Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μπαλάς Ουσβάρι, επιβεβαίωσε χθες ότι η Ελλάδα κατέθεσε το σχετικό αίτημα, δηλώνοντας σχετικά: «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η Ελλάδα μόλις ενεργοποίησε το εθνικό σύστημα διαφυγής. Θα εξετάσουμε αυτό το αίτημα κατά τη διάρκεια του Μαΐου και στη συνέχεια τα συμπεράσματα θα παρουσιαστούν στις αρχές Ιουνίου». Το σχετικό αίτημα των χωρών-μελών, αλλά και της Ελλάδας, θα εξεταστεί σύμφωνα με τις διατάξεις και οι απαντήσεις θα δοθούν μέσα στον Ιούνιο, διευκρίνισε ο εκπρόσωπος.

Εκ μέρους της Ελλάδας τη σχετική επιστολή απέστειλε χθες ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης. Το σχετικό δελτίο Τύπου διαλύει όλη τη «φιλολογία» και τις προ διμήνου αθρόες διαρροές σχετικά με την ευελιξία στις κρατικές δαπάνες που φέρνει η ρήτρα διαφυγής.

Συγκεκριμένα:

● Το όριο δαπανών πάνω από το οποίο υπολογίζεται η ευελιξία της ρήτρας διαφυγής υπολογίζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ σε δημοσιονομική και όχι ταμειακή βάση. Ετσι, ενώ το 2024, για παράδειγμα, σε ταμειακή βάση το ποσοστό των ελληνικών στρατιωτικών δαπανών ήταν 3,1% του ΑΕΠ, το υπουργείο Οικονομικών ενημερώνει ότι σε δημοσιονομική βάση ήταν 2,2% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου του υπουργείου, το 2025 θα αυξηθούν οριακά σε 2,3% του ΑΕΠ και το 2026 θα ανέλθουν σε 2,5% του ΑΕΠ.

● Το δελτίο Τύπου του υπουργείου αποκαλύπτει πως το 2025 δεν θα εξαιρεθούν δαπάνες με βάση τη ρήτρα διαφυγής, το δε 2026 θα εξαιρεθούν δαπάνες ύψους 0,5 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα ισχύσει η πρόταση, που είχε βρει αντίθετη την Ελλάδα, για υπολογισμό ως βάσης του έτους 2021.

Υπενθυμίζουμε ότι, με βάση τα στοιχεία του SIPRI WATCH, οι ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες σε ταμειακή βάση ανήλθαν σε 3,8% του ΑΕΠ το 2021, 4% του ΑΕΠ το 2022, 2,9% του ΑΕΠ το 2023 και 3,1% του ΑΕΠ το 2024. Τα στοιχεία αυτά εξηγούν γιατί η Ελλάδα δεν ήθελε να οριστεί ως έτος βάσης το 2021 (ή, ακόμη περισσότερο, το 2022). Διότι για να ισχύσει η ρήτρα διαφυγής θα έπρεπε οι στρατιωτικές δαπάνες να ξεπεράσουν το 3,8% του ΑΕΠ του 2021. Βεβαίως, αυτά τα ποσοστά δεν αντιστοιχούν στα ποσοστά σε δημοσιονομική βάση, που είναι χαμηλότερα, έχουν όμως σχέση αναλογίας. Ετσι, αντί για εξαίρεση δαπανών ύψους 2,4 δισ. ευρώ από το 2025, που ήθελαν οι προ διμήνου κυβερνητικές διαρροές, θα έχουμε εξαίρεση μόλις 0,5 δισ. ευρώ και μάλιστα το 2026.

Το δελτίο Τύπου του υπουργείου δεν παραλείπει να αναφερθεί στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικού Εξοπλισμού 2025-2036, που «αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών μετά το 2026»…

Εδώ πρέπει να προσθέσουμε ότι αυτή η εξαίρεση θα είναι προσωρινή, θα ισχύσει για την τετραετία 2025-2028. Με τη λήξη της, οι επιπλέον δαπάνες είτε θα επανυπολογιστούν στο έλλειμμα είτε θα αντισταθμιστούν από ισόποσες περικοπές σε άλλες κατηγορίες δαπανών – ένα ιδιότυπο SWAP λιτότητας με ημερομηνία λήξης το 2026.

Το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα-μαμούθ έρχεται, φέρνοντας μαζί του μια βαριά υποσχετική λιτότητας…

www.efsyn.gr