Ένα μεγαθήριο ύψους 19,5 μέτρων και όγκου 123.000 κυβικών μέτρων ετοιμάζεται να κτίσει για τα κεντρικά της γραφεία η ΔΕΗ στη Λεωφόρο Μεσογείων, σε περιοχή γενικής κατοικίας. Οι εργασίες για το γιγαντιαίο κτίσμα που θα δεσπόζει απέναντι στα νοσοκομεία Σωτηρία και Γεννηματά έχουν ήδη ξεκινήσει από την ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, σπάζοντας τις πρόνοιες που έθετε η πολεοδομική νομοθεσία για την προστασία της περιοχής από την υπερδόμηση και τα κτίρια «κεντρικών λειτουργιών».

Σε μία επίδειξη δύναμης, τα golden boys που επαίρονται για το «μοντέλο ΔΕΗ», βασισμένο στον διπλασιασμό των βασικών χρεώσεων ηλεκτρικής ενέργειας από το 2019, προωθούν με σταθερά βήματα την μετακόμιση των κεντρικών γραφείων της επιχείρησης από το υποβαθμισμένο κέντρο της Αθήνας, στην Χαλκοκονδύλη. Ο χώρος που έχει ήδη αποψιλωθεί από το πυκνό πράσινο που φιλοξενούσε, στέγαζε έως πριν λίγα χρόνια το Στρατόπεδο Πλέσσα. Το σχέδιο έχει μακρά ιστορία μεθοδεύσεων και εκμετάλλευσης των «παραθύρων» που αφήνει το περίπλοκο χωροταξικό πλαίσιο. Μοναδικός κίνδυνος για τα σχέδια της ΔΕΗ, θα μπορούσε να είναι μια προσφυγή, βασισμένη στους «κόφτες» του ίδιου πλαισίου. Η ιστορία του «φιλέτου» των 18,8 στρεμμάτων που μισθώθηκε στη ΔΕΗ από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνάς, είναι αξιοθαύμαστη:

– Τα σχέδια της ΔΕΗ για μετακόμιση στην Λεωφόρο Μεσογείων άρχισαν να φιγουράρουν σε φιλικά μέσα ενημέρωσης από τις αρχές του 2020, παραμονές της πανδημίας. Έγραφαν για τις παλαιότερες προσπάθειες αξιοποίησης του φιλέτου στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την ανέγερση εκεί της νέας Εθνικής Βιβλιοθήκης από το υπουργείο Παιδείας. Το σχέδιο για την νέα Εθνική Βιβλιοθήκη, όμως, εγκαταλείπεται διότι το κτίριο που σχεδιαζόταν τότε με δόμηση 18.000 τετραγωνικών μέτρων δεν χωρούσε στο οικόπεδο. Το πώς έγινε τώρα να δοθεί άδεια 30.423,99 στο ίδιο οικόπεδο, είναι ένα θαύμα που καθυστέρησε 25 χρόνια.

– Στον διαγωνισμό που γίνεται από το Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ) το 2020, η ΔΕΗ ανταποκρίνεται στην τιμή μίσθωσης των 1,6 εκατ. ευρώ ετησίως, αναπροσαρμοζόμενη ανά πενταετία με βάση την μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Στην οικοδομική άδεια, πάντως, που εκδίδεται από την Πολεοδομία του δήμου Αθηναίων τον Ιούλιο του 2024, η ΔΕΗ εμφανίζεται ως 100% ιδιοκτήτης του έργου. Μαζί με την ανέγερση του κεντρικού κτιρίου σε σχήμα γιγαντιαίου ανοικτού Π (για να ταιριάζει στο οικόπεδο σχήματος τραπεζίου), η ΔΕΗ αδειοδοτείται και για την κοπή των δέντρων που φαίνεται να κατακλύζουν το οικόπεδο στην δορυφορική φωτογραφία η οποία συνοδεύει την Άδεια.

– Το κτίριο επωφελείται από τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που κρίθηκαν αντισυνταγματικά τον Δεκέμβριο του 2024 από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Όσοι γνώριζαν, όμως, πρόλαβαν και κατοχύρωσαν δικαιώματα. Και αλίμονο αν δεν γνώριζε η πανίσχυρη ΔΕΗ…

– Αρχές του 2025 ξεκινούν και οι πρώτες εργασίες μέσα στο οικόπεδο, μετά από συμφωνία που υπέγραψε η ΔΕΗ με την κατασκευαστική ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. Η κατασκευαστική ανέλαβε την πρώτη φάση των εργασιών και απέκτησε προβάδισμα για ολόκληρο το έργο που αναμένεται να φθάσει σε κόστος τα 110 εκατ. ευρώ. Στις δορυφορικές φωτογραφίες του 2025, το οικόπεδο εμφανίζεται ήδη αποψιλωμένο και σκαμμένο. Υπενθυμίζεται ότι μετά την απόφαση του ΣτΕ για την ακύρωση του ΝΟΚ, είχε εγερθεί ένα θέμα ακύρωσης αδειών που είχαν εκδοθεί χωρίς να έχουν ξεκινήσει οι εργασίες ανέγερσης. Η ΔΕΗ γνώριζε όπως προαναφέραμε, όμως.

– Το πρώην Στρατόπεδο Πλέσσα είναι το τελευταίο ελεύθερο μεγάλο οικόπεδο που βρισκόταν απέναντι από την μεγάλη περιοχή που ονομάζεται Πάρκο Γουδή, η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της υπάγεται επίσης στην κυριότητα του Ταμείου Εθνικής Άμυνας. Επί σειρά ετών, γίνονται προσπάθειες να θεσμοθετηθεί εκεί Μητροπολιτικό Πάρκο με υψηλό πράσινο, χωρίς αποτέλεσμα. Κομμάτι αυτών των προσπαθειών είναι και μελέτη που εκπόνησε το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, βάσει της οποίας το Στρατόπεδο Πλέσσα, γινόταν κομμάτι του Πάρκου Γουδή με την μετατροπή του σε Χώρο Πρασίνου. Εκατοντάδες κτίρια και άσχετες χρήσεις παραμένουν μέσα στο Πάρκο Γουδή ενώ τα τελευταία χρόνια περνούν μέσα του χιλιάδες αυτοκίνητα που θέλουν να παρακάμψουν τον κόμβο Κατεχάκη.

– Όχι μόνο δεν μπαίνει φρένο στην αξιοποίηση του Στρατοπέδου Πλέσσα των 18,8 στρεμμάτων, αλλά εγκαταλείπεται και αδόμητος χώρος πολύ μικρότερης έκτασης (1,2 στρέμματα) που βρίσκεται ακριβώς δίπλα του και ανήκει στην Τράπεζα της Ελλάδας. Το οικόπεδο αυτό (χωράει οικοδομή 3.200 τ.μ.) έχει δεσμευθεί ως Κοινόχρηστο Πράσινο από το 1981 με απόφαση υπουργού ΠΕΧΩΔΕ. Όμως η απαλλοτρίωση δεν ολοκληρώνεται με την καταβολή αποζημίωσης από τον Δήμο Αθηναίων στην Τράπεζα της Ελλάδας. Η Τράπεζα αξιώνει να χαρακτηρισθεί και πάλι οικοδομήσιμο και ο Δήμο Αθηναίων επί Κ. Μπακογιάννη παίζει καθυστερήσεις. Λίγο πριν χάσει τις εκλογές του 2023, ο Κ. Μπακογιάννης λέει ότι θα επιδιώξει εξαγορά χωρίς να εγγράφεται το απαραίτητο ποσό.

– Η Επιτροπή Αγώνα για το Πάρκο Γουδή, σε Υπόμνημά της τον Αύγουστο του 2023 προειδοποιεί για την οριστική απώλεια του μικρού οικοπέδου και το συσχετίζει με τα σχέδια της ΔΕΗ για το διπλανό μεγάλο Στρατόπεδο Πλέσσα: «Επισημαίνουμε ότι η διάσωση του χώρου αυτού είναι σήμερα πιο επιτακτική αφού, με ολιγωρία αρμόδιων φορέων, έναντι του χώρου του θέματος χώρος (πρώην Στρατόπεδο Πλέσσα) έκτασης 18.643 τ.μ. ‘’αφέθηκε’’ να νοικιαστεί το 2020 στην ΔΕΗ για 50 χρόνια, από το ΤΕΘΑ και στον χώρο αυτό θα κατασκευαστεί μεγαθήριο για την μετεγκατάσταση των κεντρικών υπηρεσιών της ΔΕΗ». Κατά ειρωνική σύμπτωση, τόσο το πρώην στρατόπεδο όσο και το διπλανό οικόπεδο, έχουν στην πίσω πλευρά τους την οδό Ερνέστου Εμπράρ, δηλαδή την αφιερωμένη στον Γάλλο πολεοδόμο που επανασχεδίασε την Θεσσαλονίκη μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 1917 και εμπνεύστηκε την Πλατεία Αριστοτέλους.

– Αυτό που μέτρησε όμως για την ΔΕΗ δεν ήταν ο πίσω δρόμος αλλά το εμπρόσθιο μέτωπο στη Λεωφόρο Μεσογείων. Η τάση να κατασκευάζονται τεράστια κτίρια γραφείων πάνω στους μεγάλους οδικούς άξονες χωρίς καμία άλλη πολεοδομική συγκρότηση και εξασφάλιση μέσων μαζικής μεταφοράς επικράτησε εδώ και δεκαετίες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η Λεωφόρος Κηφισίας με τα πασίγνωστα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης.

– Το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας που έγινε ο νόμος 4277 το 2014, έλαβε κάποιες σχετικές πρόνοιες που παραμένουν αρκετά δυσδιάκριτες. Στο Παράρτημα ΙΙ, άρθρο 12.5, παραπέμπει σε Προεδρικό Διάταγμα του 1987 (ΦΕΚ Δ 166) και ορίζει ότι στις περιοχές Γενικής Κατοικίας του, «λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας τους, ως περιοχών κατοικίας, με την υπερβολική ανάπτυξη «κεντρικών λειτουργιών» που χωροθετούνται σε οριοθετημένα Πολεοδομικά Κέντρα». Λέει δηλαδή ότι κτίρια κεντρικών λειτουργιών όπως τα γραφεία διοίκησης μιας τόσο μεγάλης επιχείρησης (το συγκεκριμένο θα στεγάζει 1800 υπαλλήλους με 600 θέσεις στάθμευσης) πρέπει να εγκαθίστανται μακριά από περιοχές Γενικής Κατοικίας.

– Όμως στην συγκεκριμένη περιοχή που περιλαμβάνει το πρώην Στρατόπεδο Πλέσσα, έχουν ορισθεί χρήσεις Γενικής Κατοικίας από το 1998 με Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ 498Δ) που αναφερόταν ιδιαιτέρως (άρθρο 2) στα «οικόπεδα με πρόσωπο στη Λεωφόρο Μεσογείων». Για τους περιορισμούς της χρήσης Γενικής Κατοικίας, το ΠΔ του 1998 παραπέμπει επίσης στο ΠΔ του 1987. Από τον συνδυασμό αυτών των δεδομένων, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι μια προσφυγή θα μπορούσε να οδηγήσει στην δικαστική ακύρωση της οικοδομικής άδειας για το κτίριο μαμούθ της ΔΕΗ. Δεδομένο, πάντως, θεωρείται ότι η σημερινή κυβέρνηση θα τα δώσει όλα για να μην συμβεί αυτό. Πρόκειται άλλωστε για την ίδια κυβέρνηση που ανακοίνωσε ότι τα κίνητρα του ΝΟΚ (αυξημένο ύψος, όγκος κτιρίων κλπ) που ακύρωσε το ΣτΕ, θα συνεχίσουν να ισχύουν για ακίνητα που εντάσσονται σε στρατηγικές επενδύσεις…

https://www.datajournalists.co.uk