Το Σουηδικό μοντέλο χωρίς τα λεφτά των Σουηδών...

«Πρόβα τζενεράλε» για συγκυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με το ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής θεωρείται το σχέδιο νόμου για τη δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Καταναλωτή, που είχε προτείνει παλαιότερα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Νίκος Ανδρουλάκης και υλοποιεί σήμερα η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά από εισήγηση του υπουργού Ανάπτυξης κ. Τάκη Θεοδωρικάκου στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Παράλληλα, η κυβέρνηση, μετά από έξι χρόνια διακυβέρνησης, ανακάλυψε ότι το μοντέλο ελέγχων που είχε μέχρι σήμερα «στέφθηκε» με αποτυχία και κρίθηκε ότι ήρθε η ώρα να αναμορφωθεί. Με το «νέο» όπως και με το «παλιό» σύστημα ελέγχων, οι τιμές θα μείνουν στο απυρόβλητο, διότι η αγορά είναι σε καθεστώς ελευθερίας και διαμορφώνονται αρχικά από τα κόστη και τον ανταγωνισμό.

Η… ανακάλυψη

Η κυβέρνηση, για να «προωθήσει» τη νέα πρωτοβουλία της, κάνει λόγο για Σουηδικό μοντέλο στην αγορά. Πάντως, η Σουηδία καταλαμβάνει την όγδοη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, με 43.000 ευρώ, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (37.600 ευρώ). Αντιπροσωπεύει το 3,2% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ.

Η ίδια τιμή για 23 χρόνια

Η τιμή που παραμένει σταθερή τα τελευταία 23 χρόνια είναι η μία και αφορά το εμφιαλωμένο νερό των 330 ml, που πωλείται προς 50 λεπτά από τα περίπτερα και τα σημεία πώλησης της μικρής λιανικής. Υπάρχουν και σημεία πώλησης που το δίνουν προς 40 λεπτά του ευρώ. Το προϊόν είναι σε διατίμηση και η ρύθμιση αυτή είναι σε ισχύ μέχρι σήμερα.

«Ο λόγος που εισηγήθηκα, ύστερα από αρκετή μελέτη, τη δημιουργία μιας νέας Ανεξάρτητης Αρχής για την προστασία του καταναλωτή και τον έλεγχο της αγοράς, είναι ότι διαπίστωσα με τα μάτια μου και ως υπουργός, αυτό που ζούσα ως πολίτης. Ότι πρώτον, οι πολίτες, όταν θέλουν να καταγγείλουν κάτι, να διαμαρτυρηθούν για κάτι, να δώσουν ένα θέμα προς έλεγχο στην Πολιτεία, σήμερα είναι μπερδεμένοι. Άλλοι πηγαίνουν στον Συνήγορο του Καταναλωτή, άλλοι πηγαίνουν σε μια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, άλλοι πηγαίνουν στη ΔΙΜΕΑ, άλλοι στις υπηρεσίες της Περιφέρειας. Άρα, έπρεπε να ενοποιηθεί αυτός ο μηχανισμός για λόγους προστασίας των καταναλωτών και παρακολούθησης και ελέγχου της αγοράς. Ο πολίτης πρέπει να εξυπηρετείται και το Κράτος να έχει μια ενιαία δομή και να παρεμβαίνει όπου χρειάζεται.»

Οι τιμές την εξαετία 2019 - 2025

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Απρίλιο του 2019 ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών ήταν στις 106,45 μονάδες και ανέβηκε στις 132,21 μονάδες τον Απρίλιο του 2025, σημειώνοντας άνοδο κατά 24,19%.
Πρόκειται για τη μέση τιμή, ενώ για την πλειοψηφία των προϊόντων οι τιμές έχουν ενισχυθεί άνω του 24% και έφτασαν μέχρι το 50%.

Το Σουηδικό μοντέλο χωρίς τα λεφτά των Σουηδών

Το θολό και άγνωστο Σουηδικό μοντέλο των πλούσιων Σουηδών έρχεται στην αγορά, ακυρώνοντας αρχικά τη ΔΙΜΕΑ, η οποία, με τα πρόστιμα-μαμούθ ύψους 15 εκατ. ευρώ που επέβαλε την περίοδο της ανόδου των τιμών, δεν σώθηκε από τη σύμπτυξη των δυνάμεων.
Η νέα Αρχή, η οποία δεν αναμένεται πριν από το πρώτο εξάμηνο του 2026, θα προκύψει από τη συνένωση του Συνηγόρου του Καταναλωτή, υπηρεσιακών μονάδων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου που αφορούν την προστασία καταναλωτή και της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ). Οι αρμοδιότητές της θα είναι συμφιλιωτικές (όπως σήμερα από τον ΣΤΚ), ελεγκτικές, κυρωτικές, εισηγητικές, αλλά και ενισχυτικές του καταναλωτικού κινήματος και της καταναλωτικής συνείδησης.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στο Υπουργικό Συμβούλιο, είπε μεταξύ άλλων:
«Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι αυτός ο πόλεμος των ανατιμήσεων ίσως να μην έχει λήξει ακόμα, καθώς τώρα μπορεί να τροφοδοτείται και από έναν νέο πόλεμο δασμών».

Η Νέα Αρχή

Η νέα αρχή θα είναι ανεξάρτητη, ακολουθώντας το μοντέλο της ΑΑΔΕ, με διοικητή με συγκεκριμένη χρονική θητεία που θα προσλαμβάνεται μέσα από διαγωνισμό, με αυξημένες αρμοδιότητες. Θα υπάρχουν και τρεις υποδιοικητές.
«Δεν φτιάχνουμε μια αρχή που θα φιλοσοφεί», λέει ο υπουργός Ανάπτυξης. Θα υπάρχει νέο οργανόγραμμα, νέα δομή, εξουσία, θα δίνονται μεγάλες ψηφιακές δυνατότητες και θα έχει συγκροτηθεί ως το πρώτο εξάμηνο του 2026. Αυτό δεν σημαίνει ότι ως τότε δεν θα συνεχιστούν οι αυστηροί έλεγχοι για την τήρηση της νομιμότητας», επισήμανε ο Υπουργός Ανάπτυξης.
Διευκρίνισε επίσης ότι «η Ανεξάρτητη Επιτροπή Ανταγωνισμού θα συνεχίσει να κάνει τη δική της δουλειά για το αν υπάρχουν καρτέλ στην αγορά, και το επόμενο διάστημα θα προσληφθούν 50 νέα στελέχη».

Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι θα θεσπίσει την υποχρεωτική σήμανση των προϊόντων των οποίων έχει μειωθεί η συσκευασία χωρίς αντίστοιχη μείωση στην τιμή. Επιπλέον, θα θεσπίσει την υποχρέωση έκδοσης του τιμολογίου μαζί με την έκδοση του δελτίου αποστολής και τη δυνατότητα των δήμων να θεσμοθετούν λαϊκές αγορές μόνο για παραγωγούς.

Οι λύσεις μπορούν να περιμένουν

Η ατολμία της κυβέρνησης να ελέγξει τα κόστη που ανεβάζουν τις τιμές, βάζοντας ως πρώτο στόχο τα τιμολόγια του ρεύματος και, παράλληλα, να αυξήσει τις διασυνδέσεις των Φ/Β μονάδων των επιχειρήσεων στο δίκτυο, έχει οδηγήσει στην απώλεια κάθε ελπίδας, διότι ο ΑΔΜΗΕ δεν έχει ενεργειακό χώρο.
Ακόμη, οι αυξήσεις των μισθών, οι προμήθειες των POS, τα μεταφορικά κόστη δεν αφήνουν περιθώρια οι τιμές να υποχωρήσουν ούτε 1 λεπτό.
Οι τιμές κρατιούνται χάρη στους προμηθευτές που περιμένουν να πληρωθούν 120 ημέρες για τα προϊόντα που δίνουν στις επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου.


www.bankingnews.gr