Στο τέλος του φαίνεται να φθάνει ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων που ξεκίνησαν από τα μέσα του 2024 οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες της υφηλίου. Οι τελευταίες συνεδριάσεις για φέτος των ΕΚΤ, Fed, Τράπεζας της Αγγλίας, Τράπεζας της Ιαπωνίας, αλλά και άλλων μικρότερων εθνικών τραπεζών υποδεικνύουν ότι οι περισσότεροι κεντρικοί τραπεζίτες πατούν σταδιακά το φρένο τερματίζοντας τον κύκλο μείωσης του κόστους δανεισμού.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε την περασμένη Πέμπτη τα επιτόκιά της αμετάβλητα αναθεωρώντας προς τα πάνω κάποιες από τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, κίνηση που όπως εκτιμάται κλείνει την πόρτα σε περαιτέρω μειώσεις στο εγγύς μέλλον. Η ΕΚΤ είχε ξεκινήσει τον τρέχοντα κύκλο μείωσης τον Ιούνιο του 2024. Η πρώτη μείωση ήταν της τάξης των 25 μονάδων βάσης (0,25%).

Συνολικά η ΕΚΤ προχώρησε σε 8 μειώσεις κατεβάζοντας το βασικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων από το ιστορικό υψηλό του 4% στο 2% τον περασμένο Ιούνιο. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να δηλώσει ότι η επόμενη κίνηση στα επιτόκια παραμένει ανοικτή. Ωστόσο οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ΕΚΤ θα αφήσει τα επιτόκια αμετάβλητα την επόμενη χρονιά και ενδεχομένως και το 2027. Σε μια τέτοια κατεύθυνση συνηγορεί η υποχώρηση του πληθωρισμού κοντά στον στόχο του 2%, αλλά και η ανάπτυξη της οικονομίας που διαχειρίστηκε τους δασμούς των ΗΠΑ καλύτερα από το αναμενόμενο. Από την πλευρά τους, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΚΤ αναμένουν διατήρηση των επιτοκίων στα σημερινά τους επίπεδα το 2026, μην αποκλείοντας ωστόσο κίνηση προς προς οποιαδήποτε κατεύθυνση καθώς οι αβεβαιότητες -από τον πόλεμο στην Ουκρανία έως τη φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης στις ΗΠΑ- παραμένουν μεγάλες.

Μια εβδομάδα νωρίτερα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) στην τελευταία της συνεδρίαση για το 2025 προχώρησε στην τρίτη συνεχόμενη μείωση των επιτοκίων της κατά 25 μονάδες βάσης διαμορφώνοντάς τα στο εύρος 3,50% - 3,75%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2022. Η απόφαση ελήφθη με ψήφους 9-3, κάτι που είχε να συμβεί από τον Σεπτέμβριο του 2019 και αναδεικνύει διαφωνίες μεταξύ των μελών της Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς τόσο για την τιθάσευση του πληθωρισμού όσο και την υγεία της αγοράς εργασίας. Οι αξιωματούχοι της Fed προέβλεψαν μια επιπλέον μείωση επιτοκίων για το 2026, ενώ ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ διεμήνυσε ότι οι επόμενες κινήσεις θα εξαρτηθούν από τα οικονομικά δεδομένα.

Πληθωρισμός

Η Fed αναθεώρησε ανοδικά την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας το 2026 στο 2,3%, ενώ προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο 2% έως το 2028. Στη συνέχεια πολλά ίσως εξαρτηθούν και από την πολιτική που θα ακολουθήσει ο αντικαταστάτης του Πάουελ στο τιμόνι της Fed. Η θητεία του Πάουελ ως προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ολοκληρώνεται τον Μάιο του 2026. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει επικρίνει επανειλημμένα τον Πάουελ για την πολιτική των επιτοκίων, απαιτώντας χαμηλότερο κόστος δανεισμού, βρίσκεται στη διαδικασία επιλογής του διαδόχου του.

Επιβράδυνση του κύκλου μείωσης των επιτοκίων εκτός της Fed άφησε να εννοηθεί και η Τράπεζας της Αγγλίας. Συνεδριάζοντας την περασμένη Πέμπτη η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της βρετανικής κεντρικής τράπεζας αποφάσισε με οριακή πλειοψηφία μείωση των επιτοκίων της για έκτη φορά από τον Αύγουστο του 2024. Πέντε μέλη της Επιτροπής ψήφισαν υπέρ της μείωσης του βασικού επιτοκίου κατά 25 μονάδες βάσης στο 3,75%, το χαμηλότερο επίπεδο τελευταίων σχεδόν τριών ετών. Τα τέσσερα άλλα μέλη υποστήριξαν την διατήρηση των επιτοκίων εκφράζοντας ανησυχίες για τον πληθωρισμό ο οποίος είναι ο υψηλότερος μεταξύ των ισχυρών οικονομιών της G7.

Στασιμότητα

Η απρόσμενη υποχώρησή του στο 3,2% τον Νοέμβριο άλλαξε όμως την άποψη του διοικητή της Τράπεζας Αντριου Μπέιλι, ο οποίος όχι μόνο ψήφισε υπέρ της μείωσης των επιτοκίων αλλά προέβλεψε και επιστροφή του πληθωρισμού κοντά στον στόχο του 2% τον Απρίλιο ή τον Μάιο του 2026, σχεδόν ένα χρόνο νωρίτερα απ’ ό,τι προέβλεπε η κεντρική τράπεζα μόλις τον περασμένο μήνα. Κάποιοι αναλυτές βλέπουν δύο ακόμη μειώσεις των επιτοκίων το 2026 τον Μάρτιο και τον Ιούνιο- καθώς η οικονομία είναι στάσιμη. Ωστόσο λένε ότι υπάρχει πιθανότητα η Τράπεζα της Αγγλίας να κινηθεί πιο αργά.

Στην Απω Ανατολή εν τω μεταξύ η Τράπεζα της Ιαπωνίας αποφάσισε χθες αύξηση των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων της στο 0,75% από 0,5%. Ηταν η πρώτη αύξηση των επιτοκίων από τον Ιανουάριο και η απόφαση ελήφθη με ομόφωνη ψήφο. Η κίνηση αυτή ανεβάζει τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών κι αποτελεί ορόσημο, καθώς σηματοδοτεί το τέλος δεκαετιών τεράστιας νομισματικής στήριξης και σχεδόν μηδενικού δανεισμού στη μάχη κατά του αποπληθωρισμού. Η κεντρική τράπεζα διεμήνυσε μάλιστα ότι είναι έτοιμη να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια, προσφέροντας μια ελαφρώς πιο αισιόδοξη άποψη για τις προοπτικές ανάπτυξης και πληθωρισμού, υπογραμμίζοντας την πεποίθησή της ότι η Ιαπωνία βρισκόταν σε καλό δρόμο για να επιτύχει σταθερά τον στόχο της για πληθωρισμό 2%, υποστηριζόμενη από αυξήσεις μισθών.