ΝΕΟ
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ
Το παρόν Βιβλίο, 937σελίδων, είναι αποτέλεσμα 26 χρόνιααδιάλειπτης ενασχόλησης με τον ΕσωτερικόΈλεγχο (InternalAudit), καθώς και αντίστοιχης εμπειρίαςστην εξειδικευμένηεκπαίδευση θεμάτων Εσωτερικού Ελέγχου. Πραγματεύεται τον Εσωτερικό Έλεγχο ως ένα εργαλείο σύγχρονης Εταιρικής Διακυβέρνησης απαραίτητο για την αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπες οι σύγχρονες επιχειρήσεις.
Το πρώτο μέρος του Βιβλίου αναφέρεται στη θεωρητική προσέγγιση του ΕσωτερικούΕλέγχου, χωρίς να παραλείπεται η πρακτική του διάσταση.Γίνεταιαναφοράστις σύγχρονεςτεχνικές, μεθοδολογίες και βέλτιστες πρακτικές διενέργειας Ελέγχου, ΕταιρικήςΔιακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνων.Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αναπτύσσει 47 προγράμματα ελέγχου τα οποία αφορούν επιμέρους δραστηριότητεςτων σύγχρονων επιχειρήσεων.
Το Βιβλίο έχει στόχο να κάνει ξεκάθαρα τα όρια, τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου στο πλαίσιο και στο πνεύμα των Διεθνών Προτύπων (InternationalStandardsforthe Professional Practice of Internal Auditing – του Διεθνούς Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών), καθώς και να αναβαθμίσει το επάγγελμα του Εσωτερικού Ελεγκτή σύμφωνα με την σύγχρονη αντίληψη διακυβέρνησης.Επιπρόσθετα δίνει πρακτικάεργαλεία στους Εσωτερικούς Ελεγκτές για να κάνουν πιο εμφανή την προστιθέμενη αξία τους στις επιχειρήσεις.
Στο Βιβλίο περιλαμβάνεται σειρά καινοτόμωνκαισυνάμα πρακτικών βημάτων Εσωτερικού Ελέγχου, που η γνώση και εφαρμογή τους θαδώσει τη δυνατότητα στους επαγγελματίες Εσωτερικούς Ελεγκτέςνα συμβάλουν στην καλύτερη διαχείριση των κινδύνων και τηναναβάθμιση του Συστήματος Διακυβέρνησης, που είναι τοζητούμενο σε κάθε Διοίκηση.
Το Βιβλίο απευθύνεται στους επαγγελματίες ΕσωτερικούςΕλεγκτές, ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, σε Εξωτερικούς Ελεγκτές, σεΣτελέχη Επιχειρήσεων, σε Διοικήσεις Επιχειρήσεων, σε Μέλη ΔιοικητικούΣυμβουλίου, σε Μέλη της Επιτροπής Ελέγχου, σε ΣυμβούλουςΕπιχειρήσεωνκαι σε Λογιστές. Επίσης, απευθύνεται σε Καθηγητές ΠανεπιστημιακώνΣχολών και σε Φοιτητές.
Ενδεικτικά, Περιεχόμενα του Βιβλίου:
PΙστορική εξέλιξη της ελεγκτικής και του Εσωτερικού Ελέγχου.
PΣκοπός και αναγκαιότητα του Εσωτερικού Ελέγχου.
PΔιάκριση των Ελέγχων – είδη Ελέγχων.
P Στρατηγική του Εσωτερικού Ελέγχου στη Σύγχρονη Εταιρική Διακυβέρνηση.
P Κώδικας Δεοντολογίας των Εσωτερικών Ελεγκτών και Διεθνή Πρότυπα.
P Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου–βασικές αρχές και αποτελεσματικότητα.
P Ο Εσωτερικός Ελεγκτής «Εσωτερικός Σύμβουλος».
P Οργάνωση και λειτουργία Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
P Προϋποθέσεις και κριτήρια λειτουργίας Εσωτερικού Ελέγχου «Μοντέλο Στελέχωσης».
P Καθήκοντα στελεχών της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
P Εσωτερικός Έλεγχος και Εταιρική Διακυβέρνηση.
P Απάτη και Κατηγορίες Απάτης.
P Επιτροπή Ελέγχου και σχέσεις με τον Εσωτερικό Έλεγχο.
P Τεχνικές και εργαλεία Ελέγχου.
P Κίνδυνοι, διαχείριση κινδύνων και ο ρόλος του Εσωτερικού Ελέγχου.
P Ο Εσωτερικός Έλεγχος στην «Τρίτη Γραμμή Άμυνας» των επιχειρήσεων.
P Σχεδιασμός και μεθοδολογία Ελέγχου.
P Τα πέντε Στάδια Ελέγχου, που θα πρέπει να γνωρίζει ο Εσωτερικός Ελεγκτής για να διενεργήσει ένα αποτελεσματικό Έλεγχο.
P Πρακτική εφαρμογή Ελέγχου από το Α– Ω. Υπόδειγμα Έκθεσης, παρέχοντας τη δυνατότητα στους Εσωτερικούς Ελεγκτές να κατανοήσουν τη μεθοδολογία Ελέγχου από το αρχικό μέχρι το τελικό στάδιο ενός Ελέγχου, προσθέτοντας ουσιαστική αξία στην επιχείρηση.
P 47 Προγράμματα Εσωτερικού Ελέγχου διαφόρων κλάδων σε πλήρη ανάπτυξη, απαραίτητο εργαλείο στους Εσωτερικούς Ελεγκτές, έτοιμα προς εφαρμογή.
P Ετήσιος Προγραμματισμός και Απολογισμός Δράσης της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου.
P Ανάπτυξη «Δεικτών Απόδοσης» του Εσωτερικού Ελέγχου.
P Ορολογία – Γλωσσάρι Βασικών Όρων.
Κόστος Βιβλίου:60,00 € (από 70,00 €).
Παντελής Σ. Παπαστάθης
Οικονομολόγος – Συγγραφέας
Επικοινωνία:Tηλ. 6977 - 089 407
Ε-mail: pspapastathis@gmail.com
Ιστοσελίδα: www.internalauditpsp.gr
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ TOY ΒΙΒΛΙΟΥ
♦ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ......................................................................................9
Α’ ΜΕΡΟΣ
ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο
·Α. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ – ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ
ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………………………………………………………………..31
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….31
2. Αρχαίοι Χρόνοι και Έλεγχοs……………………………………………………………......33
3. Μεσαίωνας – Αρχές Αναγέννησης………………………………………………………….38
4. Ο Έλεγχος Μετά την Αναγέννηση………………………………………………………….40
5. Έλεγχος και το Ελεγκτικό Επάγγελμα στην Ελλάδα……………………………………...41
6. Ο Εσωτερικός Έλεγχος στην Ελλάδα……………………………………………………….44
α. Νομικό Πλαίσιο του Εσωτερικού Ελέγχου στην Ελλάδα…………………………..44
β. Το Επάγγελμα του Εσωτερικού Ελεγκτή στην Ελλάδα……………………………..47
7. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………...48
·Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ………………………………………………………….51
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….51
2. Έννοια της Ελεγκτικής……………………………………………………………………….52
3. Αντικείμενο της Ελεγκτικής………………………………………………………………....53
4. Θέματα που Εξετάζει η Ελεγκτική…………………………………………………………..53
α. Το Αντικείμενο του Ελέγχου…………………………………………………………..53
β. Το Υποκείμενο του Ελέγχου…………………………………………………………...53
γ. Τις Ελεγκτικές Διαδικασίες…………………………………………………………….53
5. Διάκριση των Ελέγχων……………………………………………………………………….54
α. Εσωτερικοί, Εξωτερικοί και Μικτοί Έλεγχοι………………………………………...54
β. Ειδικοί και Γενικοί Έλεγχοι…………………………………………………………...54
γ. Μόνιμοι, Τακτικοί και Έκτακτοι Έλεγχοι…………………………………………...55
6. Προληπτικός και Κατασταλτικός Έλεγχος………………………………………………...56
α. Προληπτικός Έλεγχος σε Επίπεδο ΕσωτερικούΕλέγχου…………………………...57
β. Προληπτικός Έλεγχος σε Επίπεδο Control…………………………………………..61
γ. Κατασταλτικός Έλεγχος σε Επίπεδο ΕσωτερικούΕλέγχου…………………………62
7. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………...63
·Γ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣΕΛΕΓΧΟΣ – E.E. (INTERNALAUDIT – I.A.)…………………………65
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….65
2. Διάκριση της Έννοιας «Εσωτερικός Έλεγχος»…………………………………………….67
α. Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου (Σ.Ε.Ε.)………………………………………………68
β. Εσωτερικός Έλεγχος (Internal Audit)………………………………………………...68
3. Ορισμός του Εσωτερικού Ελέγχου (InternalAudit)………………………………………68
4. Θέματα προς ανάπτυξη……………………………………………………………………...69
·Δ. Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ………………………………...71
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….71
2. Η Αναγκαιότητα του Εσωτερικού Ελέγχουκατά τον Pierre A. Dussaulx……………..72
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………..73
·Ε. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Ε.Ε.)……………………………………….75
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….75
2. Σκοπός του Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………………………...75
3. Απειλή του Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………………………....79
4. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………...80
·ΣΤ. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ……………………………………….81
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….81
2. Πλαίσιο Στρατηγικής του Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………..81
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………...82
·Ζ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ……………………………..83
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….83
2. Προσμέτρηση Αξίας του Εσωτερικού Ελέγχου……………………………………………83
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………..85
·Η. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ…………………………………………….....87
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….87
2. Είδη Ελέγχων………………………………………………………………………………….89
α. Έλεγχοι Παραγωγής (Production Audits)…………………………………………...89
β. Οικονομικοί Έλεγχοι (FinancialAudits)……………………………………………..89
γ. ΔιοικητικοίΈλεγχοι (ManagementAudits)………………………………………...90
δ. ΛειτουργικοίΈλεγχοι (OperationalAudits)………………………………………....91
ε. ΈλεγχοιΣυμμόρφωσης (ComplianceAudits)………………………………………..92
στ. ΈλεγχοιΑποδοτικότητας (EfficiencyAudits)………………………………………93
ζ. ΈλεγχοιΕταιρικήςΚοινωνικήςΕυθύνης(CorporateSocial
ResponsibilityAudits)………………………………………………………………….93
η. ΈλεγχοιΑπάτης (FraudAudits)………………………………………………………94
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………...95
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
·Α. ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝΕΛΕΓΚΤΩΝ………………….....97
1. Γενικά………………………………………………………………………………………….97
2. Εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας……………………………………………………...98
3. Βασικές Αρχές του Κώδικα Δεοντολογίας…………………………………………………98
α. Ακεραιότητα ……………………………………………………………………………98
β. Αντικειμενικότητα………………………………………………………………...........99
γ. Εμπιστευτικότητα .…………………………………………………………………….99
δ. Επάρκεια………………………………………………………………………………100
4. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….100
·Β. ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………………………………………………..101
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...101
2. Πρότυπα Χαρακτηριστικών………………………………………………………………..102
3. Πρότυπα Διεξαγωγής του Ελέγχου………………………………………………………..107
4. Θέματα προς Ανάπτυξη………………………………………………………………….....118
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο
·Α. ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Σ.Ε.Ε.)………………………………………..119
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...119
2. Ορισμός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου………………………………………………120
3. Σχεδιασμός ενός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου……………………………………..122
4. Περιεχόμενο ενός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………....123
5. Σκοπός ενός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου………………………………………….125
6. Γραφική Απεικόνιση ενός Συστήματος ΕσωτερικούΕλέγχου………………………...128
7. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….129
·Β. ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Σ.Ε.Ε.)…………………………………………………………131
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...131
2. Αρχές ενός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………...131
2.1. Αρχή της Συνεχούς Αξιολόγησης………………………………………………...131
2.2. Αρχή της Κατάλληλης Στελέχωσης………………………………………………132
2.3. Αρχή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης…………………………………………..133
2.4. Αρχή του Διαχωρισμού Καθηκόντωνκαι Ευθυνών……………………………134
2.5. Αρχή της Παροχής Εξουσιοδότησης……………………………………………..137
2.6. Αρχή της Διασφάλισης των Συναλλαγών……………………………………….139
2.7. Αρχή της Έκδοσης και ΚαταχώρησηςΣτοιχείων……………………………….140
2.8. Αρχή της Επιτήρησης και Επιθεώρησηςτης Εργασίας………………………...141
2.9. Αρχή της Έγκαιρης και Τακτικής Ενημέρωσης…………………………………141
2.10.Αρχή του Σχεδιασμού των ΔιαδικασιώνΣχετικά με τον Κίνδυνο…………....141
2.11. Αρχή του Αποκλεισμού Ατόμων με ΣυγγενικήΣχέση………………………...142
2.12. Αρχή του Καταμερισμού Αρμοδιοτήτων καιΕυθυνών……………………... 142
2.13. Αρχή της Θέσπισης Μονάδας ΕσωτερικούΕλέγχου…………………………143
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….143
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο
·Α. Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ «ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ»…………………….145
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...145
2. Ο Εσωτερικός Ελεγκτής ως «Ρόλος Συμβούλου»………………………………………...145
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….149
·Β. ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………………………...151
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...151
2. Δυσκολίες Αποδοχής του Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………151
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………152
·Γ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΩΝ……………………….153
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...153
2. Οι Εσωτερικοί Ελεγκτές δεν Ασκούν Διοίκηση…………………………………………..153
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….156
·Δ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ…………………………..157
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...157
2. Ομοιότητες και Διαφορές μεταξύ Εσωτερικού και ΕξωτερικούΕλέγχου……………...157
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………159
·Ε. ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ……………………………………..161
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...161
2. Η Ανεξαρτησία Σημαίνει Απρόσκοπτη ΕλευθερίαΚινήσεων…………………………161
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….164
·ΣΤ. Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΕΛΕΓΧΟΥ……………………..165
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...165
2. Η Συμβολή του Εσωτερικού Ελέγχου στην Κοινωνία…………………………………..165
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….167
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο
Α. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΕΛΕΓΧΟ…………....169
Γενικά………………………………………………………………………………………...169
1. Αναφορά στη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου…………………………………………….169
2. Οργάνωση και Διοίκηση της Μονάδας…………………………………………………...170
3. Κανονισμός Λειτουργίας ΜονάδαςΕσωτερικού Ελέγχου……………………………..172
4. Ο Χώρος Εργασίας και ο Εξοπλισμός της Μονάδας…………………………………….174
5. Το Αρχείο της Μονάδας……………………………………………………………………174
6. Η Εικόνα των Εσωτερικών Ελεγκτών……………………………………………………..175
7. Εκπαίδευση των Εσωτερικών Ελεγκτών…………………………………………………..176
8. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….176
·Β. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
«ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΤΕΛΕΧΩΣΗΣ»…………………………………………………………..179
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...179
2. Προϋποθέσεις και Κριτήρια Λειτουργίας Εσωτερικού Ελέγχου………………………179
3. Ανάπτυξη του «Μοντέλο Στελέχωσης»…………………………………………………...180
4. Εφαρμογή του «Μοντέλου Στελέχωσης»…………………………………………………181
5. Γραφική Απεικόνιση του Μοντέλου Στελέχωση…………………………………………185
6. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….187
·Γ. Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΗΝ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ
ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ………………………………………………………………………………..189
1.Γενικά ………………………………………………………………………………………...189
2.Εποπτεία του Εσωτερικού Ελέγχου σε μη ΕισηγημένεςΕπιχειρήσεις…………………..189
3.Υπόδειγμα Οργανογράμματος σε μη ΕισηγημένεςΕπιχειρήσεις………………………191
4.Εποπτεία του Εσωτερικού Ελέγχου σε ΕισηγημένεςΕπιχειρήσεις……………………...192
5.Υπόδειγμα Οργανογράμματος σε ΕισηγημένεςΕπιχειρήσεις…………………………..193
6.Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………..194
·Δ. ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………195
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...195
2. Ειδικότητες Εσωτερικών Ελεγκτών………………………………………………………..196
3. Προσόντα και Ικανότητες των Εσωτερικών Ελεγκτών………………………………….197
4. Αμοιβές των Εσωτερικών Ελεγκτών………………………………………………………202
5. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………202
·Ε. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΕΛΕΓΧΟΥ…………....203
1. Γενικά203
2. Καθήκοντα – Αρμοδιότητες των ΣτελεχώνΕσωτερικού Ελέγχου……………………...203
α. Καθήκοντα Προϊσταμένου……………………………………………………………...204
β. Καθήκοντα Εσωτερικών Ελεγκτών……………………………………………………..206
γ. Καθήκοντα Βοηθών Εσωτερικών Ελεγκτών …………………………………………..207
δ. Καθήκοντα Γραμματέως…………………………………………………………………208
3. Κανόνες Επιτυχίας ενός Προϊσταμένου ΕσωτερικούΕλέγχου……………………........209
4. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….210
·ΣΤ. ΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΟΙΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣΝΑ
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΟΥΝ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑΕΛΕΓΧΟΥ; ……………….......211
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...211
2. Τρόπος Αντιμετώπισης Ειδικών Περιπτώσεων Ελέγχου………………………………..211
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….212
·Ζ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ………………………………….215
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...215
2. Κριτήρια και Φύλλο Αξιολόγησης των Ελεγκτών……………………………………….215
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………221
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο
·Α. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ...……………………………………………………..223
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...223
2. Τι είναι Οργάνωση………………………………………………………………………….223
3. Σκοπός της Οργάνωσης…………………………………………………………………….224
4. Βασικές Αρχές και Κανόνες Οργάνωσης…………………………………………………224
5. Περιεχομένου μιας Οργάνωσης…………………………………………………………...227
6. Αναφορά σε Διαδικασίες και Εντολές……………………………………………………228
7. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………230
·Β. ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ………………………………………………………………..231
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...231
2. Υπόδειγμα Ελεγκτικών Συμβόλων και ΕπεξήγησηΑυτών ……………………………232
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………237
·Γ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΟΗΣ…………………………………………………………………239
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...239
2. Χρησιμότητα των Διαγραμμάτων Ροής…………………………………………………..239
3. Απεικόνιση Διαδικασιών με Διαγραμματική Ροή……………………………………….240
4. Υπόδειγμα Διαγράμματος Ροής Προμηθειών……………………………………………241
5. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….242
·Δ. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ (Φ.Ε.Ε.)……………………………………………….243
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...243
2. Ορισμός των Φύλλων Εργασίας…………………………………………………………...243
3. Σκοπός των Φύλλων Εργασίας…………………………………………………………….244
4. Χαρακτηριστικά των Φύλλων Εργασίας………………………………………………….245
5. Οδηγίες Σύνταξης των Φύλλων Εργασίας………………………………………………..246
6. Υποδείγματα Φύλλων Εργασίας……………………………………………………...249-252
7. Σύνδεση Φύλλων Εργασίας με την Έκθεση………………………………………………253
8. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….254
·Ε. ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ...………………………………………………………………….255
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...255
2. Μόνιμος Φάκελος Ελέγχου (Μ.Φ.Ε.)………………………………………………………255
3. Προσωρινός Φάκελος Ελέγχου (Π.Φ.Ε.)…………………………………………………..257
4. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….258
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο
·Α. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ – Ε.Δ.(CORPORATEGOVERNANCE - C.G.)……259
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...259
2. Ιστορική Αναφορά στην Εταιρική Διακυβέρνηση………………………………………260
2.1. Αναφορά στην Αρχαιότητα………………………………………………………..260
2.2. Αναφορά στην Εποχή μας………………………………………………………….262
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….264
·Β. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ…………………………………………………………………………………265
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...265
2. Αναφορά στη Λευκή Βίβλο………………………………………………………………...265
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………269
·Γ. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ………………………………271
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...271
2. Δομή Εταιρικής Διακυβέρνησης…………………………………………………………..271
3. Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης………………………………………………………….272
α. Τη Δομή και τη Σύνθεση του ΔιοικητικούΣυμβουλίου…………………………..272
β. Τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας……………………………………………273
γ. Την Οργάνωση Εσωτερικού Ελέγχου(InternalAudit)………………………….274
δ. Τη Δημιουργία Επιτροπής Ελέγχου…………………………………………………274
4. Αρχές Εταιρικής Διακυβέρνησης κατά το Ο.Ο.Σ.Α……………………………………..275
5. Θέματα προς…………………………………………………………………………………276
·Δ. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ…………………………………………………………………………………….277
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...277
2. Νομοθετικό Πλαίσιο και Αποφάσεις……………………………………………………...277
α. Άρθρο 2, Διοικητικό Συμβούλιο…………………………………………………….279
β. Άρθρο 3, Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου……………………………………...280
γ. Άρθρο 4, Ανεξάρτητα μη Εκτελεστικά Μέλη τουΔιοικητικού
Συμβουλίου……………………………………………………………………………280
δ. Άρθρο 6, Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας…………………………………...282
ε. Άρθρο 7, Οργάνωση Εσωτερικού Ελέγχου………………………………………….283
στ. Άρθρο 8, Αρμοδιότητες Υπηρεσίας ΕσωτερικούΕλέγχου……………………….284
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………286
·Ε. ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ………………………………………….287
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...287
2. Ορισμός Εταιρικής Διακυβέρνησης………………………………………………………287
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………288
·ΣΤ. ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ……………......289
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...289
2. Μορφές Σύγκρουσης Συμφερόντων………………………………………………………289
2.1. Μέτοχοι Έναντι των Εκτελεστικών ΔιευθυντικώνΣτελεχών…………………...289
2.2. Μικρομέτοχοι Έναντι Μεγαλομετόχων…………………………………………..290
2.3. Μη Εκτελεστικά Μέλη Διοικητικού ΣυμβουλίουΈναντι Εκτελεστικών Μελών Διοικητικού Συμβουλίουή ΕκτελεστικώνΔιευθυντικών
Στελεχών……………………………………………………………………………...290
2.4. Πιστωτές Έναντι Μετόχων…………………………………………………………290
2.5. Εκτελεστικά Διευθυντικά Στελέχη ΈναντιΕξωτερικών Ελεγκτών……………..291
2.6. Εκτελεστικά Διευθυντικά Στελέχη Έναντι Μελώντης Επιτροπής
Ελέγχου(AuditCommittee)………………………………………………………..291
2.7.Μέλη της Επιτροπής Ελέγχου (AuditCommittee)Έναντι Εξωτερικών Ελεγκτών……………………………………………………………………………...291
2.8. Αναλυτές Εισηγμένων Εταιρειών ΈναντιΕπενδυτικών Συμβούλων και
Αναδόχων…………………………………………………………………………….291
3. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………....292
·Ζ. ΣΧΕΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣΗ..……...293
1. Γενικά………………………………………………………………………………………..293
2. Η Συμβουλή τουΕσωτερικού Ελέγχου στην Ενίσχυση
της Διακυβέρνησης………………………………………………………………………….293
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………297
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο
·ΑΠΑΤΗ (FRAUD)…………………………………………………………………………...299
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...299
2. Ορισμός της Απάτης………………………………………………………………………..302
3. Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF)…………………………..304
4. Εσωτερικός Έλεγχος και Απάτη…………………………………………………………...306
5. ΠοιοτικάΧαρακτηριστικά ενός Ελεγκτή ΔιερεύνησηςΑπάτης
(FraudAuditor)……………………………………………………………………………...309
6. Κατηγορίες Απάτης………………………………………………………………………....310
α. Απάτη Διοίκησης προς Όφελος του Οργανισμού…………………………………311
β. Απάτη Στελεχών σε Βάρος της Επιχείρησης………………………………………..314
γ. Απάτη Εξωτερικών Δραστών σε Βάρος τηςΕπιχείρησης………………………….315
7. Το Τρίγωνο της Απάτης…………………………………………………………………….315
7.1. Πίεση………………………………………………………………………………….316
7.2. Ευκαιρία……………………………………………………………………………...316
7.3. Δικαιολογία – Εκλογίκευση………………………………………………………..317
8. Συνθήκες που Ευνοούν τη Διάπραξη Απάτης……………………………………………318
9. Χαρακτηριστικά των Ατόμων που Διαπράττουν Απάτη……………………………….321
10. Στάδια Αποκάλυψης της Απάτης…………………………………………………………323
α. Στάδιο Ανίχνευσης…………………………………………………………………....323
β. Στάδιο Διερεύνησης…………………………………………………………………..324
11. Μέτρα Πρόληψης Αποτροπής Απάτης…………………………………………………...326
12. Αναφορά σε Στατιστικά Στοιχεία Απάτης………………………………………………..328
13. Αναφορά σε Άτομα που Διέπραξαν Απάτη – ΑποκάλυψηΑπάτης…………………...331
14. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….336
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο
·ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ (AUDITCOMMITTEE)………………………………………....337
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...337
2. Ορισμός Επιτροπής Ελέγχου………………………………………………………………337
3. Σχέσεις Εσωτερικού Ελέγχου και Επιτροπής Ελέγχου…………………………………..338
4. Νομικό Πλαίσιο και Σύνθεση της Επιτροπής Ελέγχου………………………………….339
5. Αρμοδιότητες της Επιτροπής Ελέγχου……………………………………………………340
6. Διάφορες Επιτροπές Ελέγχου Διοίκησης…………………………………………………343
7. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….344
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο
·ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ……………………………………………………345
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...345
2. Τεχνικές Ελέγχου……………………………………………………………………………345
2.1. Σχέση με τη Μεθοδολογία – Σχεδιασμός του Ελέγχου…………………………..345
2.2. Σχέση με την Επικοινωνία των Ελεγκτών και των Ελεγχόμενων……………....348
2.3. Σχέση με τη Χρήση της Τεχνολογίας………………………………………………349
3. Εργαλεία Ελέγχου…………………………………………………………………………...353
4. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….354
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11ο
·ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ……………………………………..355
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...355
2. Είδη Δειγματοληψίας……………………………………………………………………….357
α. Στατιστική Δειγματοληψία(StatisticalSampling)………………………………...357
β. Μη Στατιστική Δειγματοληψία(Non - StatisticalSampling)…………………….359
3. Σχεδιασμός της Δειγματοληψίας………………………………………………………….361
4. Μέγεθος του Δείγματος……………………………………………………………………..362
5. Δειγματοληψία στην Πράξη……………………………………………………………….363
α. Απλή Τυχαία Δειγματοληψία(SimpleRandomSampling)……………………...364
β. Συστηματική Δειγματοληψία(SystematicSampling)……………………………..366
γ. Πίνακας Τυχαίων Αριθμών………………………………………………………….368
δ. Επιλογή Δεσμίδων (Blocks)…………………………………………………………..369
6. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….370
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12ο
·ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ……………………………..371
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...371
2. Είδη Κινδύνου……………………………………………………………………………...372
3. Αξιολόγηση του Κινδύνου…………………………………………………………………375
4. Διαχείριση του Κινδύνου…………………………………………………………………..376
5. Ο Ρόλος των Εσωτερικών Ελεγκτών στη Διαχείρισητου Κινδύνου…………………...381
6. Θέματα προς Ανάπτυξη…………………………………………………………………….384
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13ο
·Α. Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΑΜΥΝΑΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ………………………………………………………………………...385
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...385
2. Μοντέλο Τριών Γραμμών Άμυνας – Επιβεβαίωση……………………………………...385
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………388
·Β. ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΩΝ
ΜΕ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΣΗ……………………………………………………………………...389
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...389
2. Φάσεις και Στάδια Ανάλυσης Λειτουργικών Κινδύνων………………………………..390
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………398
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14ο
·Α. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………………...399
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...399
2. Κατάρτιση του Ετήσιου Προγράμματος………………………………………………….399
3. Κριτήρια Κατάρτισης του Ετήσιου ΠρογράμματοςΕλέγχων…………………………..403
4. Υπόδειγμα Ετήσιου Προγράμματος Ελέγχων……………………………………………408
5. Συχνότητα των Ελέγχων……………………………………………………………………409
6. Εκτίμηση του Ετήσιου Ελεγκτικού Χρόνου………………………………………………409
7. Έγκριση του Ετήσιου Προγράμματος Ελέγχων………………………………………….410
8. Υλοποίηση του Ετήσιου Προγράμματος Ελέγχων………………………………………411
9. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………412
·Β. ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ…………………………………………...413
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...413
2. Στάδια Εκτέλεσης ενός Ελέγχου – Έργου ………………………………………………...413
2.1. Πρώτο Στάδιο Ελέγχου……………………………………………………………..413
2.2. Δεύτερο Στάδιο Ελέγχου……………………………………………………………418
2.3. Τρίτο Στάδιο Ελέγχου………………………………………………………………426
α. Έκθεση Ελέγχου……………………………………………………………….426
β. Τίτλος της Έκθεσης……………………………………………………………428
γ. Περιεχόμενο της Έκθεσης…………………………………………………….428
δ. Αρχές Συγγραφής μιας Ποιοτικής Έκθεσης………………………………..429
ε. Αρχιτεκτονική Δομή της Έκθεσης……………………………………………433
ε1. Συνοπτική Έκθεση……………………………………………………434
ε2. Αναλυτική Έκθεση…………………………………………………...439
στ. Φύλλα Εργασίας……………………………………………………...440
ζ. Συζήτησητου Προσχεδίουτης Έκθεσης με τους
Ελεγχόμενους………………………………………………………….440
2.4. Τέταρτο Στάδιο Ελέγχου…………………………………………………………...441
α. Αποδέκτες της Έκθεση………………………………………………………..441
β. Παρουσίαση – Συζήτηση της Έκθεσηςμε τους Εμπλεκόμενους………….442
γ. Υπόδειγμα Πρακτικού Συζήτηση της Έκθεσης…………………………….445
2.5. Πέμπτο Στάδιο Ελέγχου……………………………………………………………447
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………450
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15ο
·ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΛΕΓΧΟΥ……………………………………………………..451
·Α. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΛΕΓΧΟ……………………………………………………………..451-493
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...451
2. Υπόδειγμα Διαβιβαστικού -ΥπηρεσιακούΣημειώματος Έκθεσης……………...452-453
3. Υπόδειγμα Έκθεσης Ελέγχου – Αρχιτεκτονική Δομή………………………………455-485
α. Συνοπτική Έκθεση Ελέγχου……………………………………………………..459-465
β. Αναλυτική Έκθεση Ελέγχου…………………………………………………….467-477
γ. Φύλλα Εργασίας………………………………………………………………….481-485
4. Υπόδειγμα Πρακτικού Συζήτησης Έκθεσης Ελέγχου………………………………487-491
5. Πρόγραμμα Ελέγχου……………………………………………………………………….493
6. Υπόδειγμα Εντύπου ΠαρακολούθησηςΥλοποίησης Αποφάσεων…………………….494
7. Διάγραμμα Ροής Εργασιών Ελέγχου………………………………………………...495-501
·Β. ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ;…………………………………………...503
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...503
2. Είναι Ελεγχόμενος ο Εσωτερικός Ελεγκτής;……………………………………………...503
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………504
1. Γ. ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΕΛΕΓΧΟ;……………………505
Γενικά………………………………………………………………………………………...505
2. Είναι Ελεγχόμενη η Διοίκηση; ……………………………………………………………505
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………506
♦ Δ. ΠΡΕΠΕΙ Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΝΑ ΕΠΙΚΑΛΕΙΤΑΙ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΕΛΕΓΧΟ
ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟΔΩΣΕΙ ΕΥΘΥΝΕΣ;………………………………………….507
1. Γενικά………………………………………………………………………………………..507
2. Πρέπει η Διοίκηση να Επικαλείται τον ΕσωτερικόΈλεγχο
για να Επιβάλλει Κυρώσεις;……………………………………………………………….507
3. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………509
Β’ ΜΕΡΟΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16ο
·ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ………………………………………..513-894
1. Κύκλος Δραστηριότητας Διοικητικού Συμβουλίου……………………………………..515
2. Κύκλος Δραστηριότητας Οργάνωση – Διοίκηση………………………………………...519
3. Κύκλος Δραστηριότητας Εισπράξεις – Διαχείριση……………………………………....527
4. Κύκλος Δραστηριότητας Συμφωνία Ταμείου – Διαχείριση(Λογαριασμός 38).……...533
5. Κύκλος Δραστηριότητας Δαπάνες – Έξοδα……………………………………………....543
6. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση ΔιαθεσίμωνΚεφαλαίων…………………………547
7. Κύκλος Δραστηριότητας Επιστροφή και ΑπαλλαγήΚαταβολής Φ.Π.Α……………...553
8. Κύκλος Δραστηριότητας Προϋπολογισμός –Απολογισμός……………………………555
9. Κύκλος Δραστηριότητας Οικονομικοί Αριθμοδείκτες………………………………….559
10. Κύκλος ΔραστηριότηταςΑξιόγραφα – Επιταγές – Γραμμάτια………………………..565
11. Κύκλος Δραστηριότητας Συστήματα Πληροφορικής…………………………………..573
12. Κύκλος Δραστηριότητας Αγορών – Προμηθειών……………………………………….593
13. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση ΑποθεμάτωνΕτοίμων Προϊόντων και Βοηθητικών Υλικών…………………………………………………………………………607
14. Κύκλος Δραστηριότητας Παραλαβή ΑποκομμάτωνΧάρτου…………………………..623
15. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση ΑποθεμάτωνΥλικών –
Ανταλλακτικών…………………………………………………………………………….627
16. Κύκλος Δραστηριότητας Δραστηριότητες Ξενοδοχείου……………………………….639
17. Κύκλος Δραστηριότητας Δημόσια Έσοδα……………………………………………….657
18. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση ΧαρτοφυλακίουΜετοχών…………………….663
19. Κύκλος Δραστηριότητας ΧρηματιστηριακέςΕταιρείες Ε.Λ.Δ.Ε. – Α.Χ.Ε……………...669
20. Κύκλος Δραστηριότητας ΧρηματοδότησηΕπιχειρήσεων………………………………679
21. Κύκλος Δραστηριότητας Συμφωνία Τραπεζών –Τραπεζικών Λογαριασμών………..683
22. Κύκλος Δραστηριότητας Επισφαλείς Απαιτήσεις………………………………………..687
23. Κύκλος Δραστηριότητας Επεξεργασία Νερού…………………………………………...691
24. Κύκλος Δραστηριότητας Δάνεια Επιχειρήσεων…………………………………………697
25. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση Προσωπικού……………………………………...701
26. Κύκλος Δραστηριότητας Πρόσληψη ΠροσωπικούΜέσω Τρίτων……………………..723
27. Κύκλος Δραστηριότητας Εκπαίδευση Προσωπικού…………………………………….727
28. Κύκλος Δραστηριότητας Δάνεια Προσωπικού…………………………………………..731
29. Κύκλος Δραστηριότητας Παραγωγή……………………………………………………...735
30. Κύκλος Δραστηριότητας Ελαττωματικά Προϊόντα……………………………………...741
31. Κύκλος Δραστηριότητας Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία………………………………...745
32. Κύκλος Δραστηριότητας Πωλήσεις………………………………………………………..759
33. Κύκλος Δραστηριότητας Αποστολή Δειγμάτων…………………………………………773
34. Κύκλος Δραστηριότητας Ανεκτέλεστες Παραγγελίες…………………………………...775
35. Κύκλος Δραστηριότητας ΑσφάλισηΠεριουσιακών Στοιχείων – Έργων……………...779
36. Κύκλος Δραστηριότητας ΔιαχείρισηΦυσικού Περιβάλλοντος………………………...787
37. Κύκλος Δραστηριότητας ΜισθωμέναΑυτοκίνητα – Διανομές………………………..793
38. Κύκλος Δραστηριότητας Φύλαξη Εγκαταστάσεων –Καθήκοντα Φυλάκων…………797
39. Κύκλος Δραστηριότητας ΣύστημαΠυρασφάλειας – Πυρόσβεσης…………………….803
40. Κύκλος Δραστηριότητας Ανάθεση και Εκτέλεση Έργων………………………………..807
41. Κύκλος Δραστηριότητας Αρχή Προστασίας ΠροσωπικώνΔεδομένων……………….839
42. Κύκλος Δραστηριότητας ΑπογραφήΚαυσίμων – Πετρέλευση Πλοίων………………847
43. Κύκλος Δραστηριότητας Συμμόρφωση – Ικανοποίησητου Πελάτη…………………..853
44. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση Περιβάλλοντος –Αποβλήτων
Νοσηλευτικού Ιδρύματος………………………………………………………………….859
45. Κύκλος Δραστηριότητας Κληροδοτήματα και ΔωρεέςΝοσηλευτικού
Ιδρύματος……………………………………………………………………………………867
46. Κύκλος Δραστηριότητας Διαχείριση Ιατρικού Υλικού…………………………………871
47. Κύκλος Δραστηριότητας Εμπορική Ε.Π.Ε………………………………………………..879
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17ο
·ΕΤΗΣΙΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ……………………..895
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...895
2. Αξιολόγηση του Συστήματος Διακυβέρνησης…………………………………………...895
3. Αξιολόγηση Αποτελεσματικότητας της ΛειτουργίαςΕσωτερικού Ελέγχου –
Δείκτες Απόδοσης…………………………………………………………………………..901
4. Θέματα προς Ανάπτυξη……………………………………………………………………905
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18ο
·ΟΡΟΛΟΓΙΑ – ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΡΩΝ………………………………………..907-927
1. Γενικά………………………………………………………………………………………...907
2. Αναφορά σε Ορισμούς……………………………………………………………………...907
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19ο
·ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ……………………………………………………………………………...929
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20ο
·ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ……………………………………………………………………………....937