Ανεξάρτητη Κίνηση Οικονομολόγων Ελλάδας

Ενημερωτικό Σημείωμα για το Προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου Ρύθμιση της αγοράς παιγνίων»

9/3/2011

Τι ισχύει σήμερα;

Σήμερα έχουμε μια πλήρως αρύθμιστη αγορά τεχνικών και τυχερών παιγνίων, χωρίς κανέναν έλεγχο, εις βάρος των δημοσίων εσόδων και κυρίως του κοινωνικού συνόλου.

Τι πρέπει να γίνει;

Το σχέδιο νόμου ανταποκρίνεται, επομένως, σε πολλαπλή αναγκαιότητα. Καταρχήν, πρέπει να συμμορφωθούμε με την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ισχύουσα στην Ελλάδα πλήρη απαγόρευση των πάσης φύσεως παιγνίων, η οποία μας στοιχίζει πρόστιμο 31.536 ευρώ την ημέρα. Βέβαια, θα αρκούσε γι’αυτό η νομιμοποίηση και η ρύθμιση της αγοράς των τεχνικών-ψυχαγωγικών παιγνίων. Γιατί αποφασίζει η κυβέρνηση να νομιμοποιήσει και να ρυθμίσει , με την ευκαιρία αυτή, όλα τα παίγνια ; Οι λόγοι είναι πολλοί:

Πρώτον, η εξαιρετικά δυναμική και προσοδοφόρα αυτή αγορά λειτουργεί παράνομα στη χώρα μας, χωρίς προστατευτικές διατάξεις και στερώντας συγχρόνως το Δημόσιο από σημαντικούς πόρους. Σήμερα, εκτιμάται ότι στη χώρα μας λειτουργούν περισσότεροι από 250 διαδικτυακοί τόποι στοιχηματισμού, έως και 20 χιλιάδες ηλεκτρονικές μηχανές ψυχαγωγικών παιχνιδιών περιορισμένου κέρδους (AWPs) και έως και 150 χιλιάδες ηλεκτρονικοί υπολογιστές που παρέχουν παράνομα τυχερά παιχνίδια (τύπου φρουτάκια). Ας σημειωθεί ότι στο επίπεδο των τυχερών ψυχαγωγικών μόνο παιχνιδιών λειτουργούν πολλές χιλιάδες μηχανήματα, στα οποία περιλαμβάνονται στην πράξη και τα internet-cafe που επιτρέπουν τη συμμετοχή σε διαδικτυακά παιχνίδια. Συνολικά, ο παράνομος τζίρος όλων αυτών των τυχερών παιχνιδιών εκτιμάται από την αγορά σε 10 δισ. ευρώ ετησίως, από τα οποία τα 4 δις αφορούν στο παράνομο στοίχημα. Από τα ποσά αυτά το Ελληνικό Δημόσιο δεν εισπράττει τίποτα.

Δεύτερον, γιατί η σύγχρονη τεχνολογία του διαδικτύου δεν υπακούει σε κανόνες απαγόρευσης. Οι υπηρεσίες στοιχηματισμού προσφέρονται εδώ και χρόνια στη χώρα μας από παρόχους που είναι εγκατεστημένοι σε όλα τα σημεία του πλανήτη, χωρίς περιορισμούς, χωρίς κανόνες και με μηδενικά έσοδα για το Δημόσιο.

Τρίτον, γιατί έχουμε υπολογίσει 700.000.000 εκατομμύρια ευρώ έσοδα για το 2011 από την πώληση των αδειών και τη συμμετοχή του Δημοσίου στα κέρδη των κατόχων τους, ποσό το οποίο εκτός από τη δημοσιονομική μας ανάκαμψη, μπορεί επίσης να βοηθήσει πολιτικές για τα άτομα με αναπηρία, τους ανέργους, καθώς να συνδράμει τους ΟΤΑ που εμπλέκονται στην ουσιαστική εφαρμογή του νόμου.

Τέταρτον, γιατί με το νόμο αυτό θα προστατευθούν αποτελεσματικότερα οι ανήλικοι (σημειωτέον ότι το όριο για τη συμμετοχή τους τοποθετείται στα 21 χρόνια) και οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, θα ενισχυθούν οι δομές και οι φορείς απεξάρτησης, θα υπάρξουν πρόσθετοι πόροι για πολιτικές υπέρ των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των ανέργων, καθώς και για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Θα μειωθούν εξάλλου και οι πηγές ξεπλύματος βρώμικου χρήματος που συχνά βρίσκουν καταφύγιο στην παράνομη ιδίως άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων.

Που στοχεύει η νομοθετική παρέμβαση για τη ρύθμιση της αγοράς παιγνίων;

Στόχος του σχεδίου νόμου είναι:

· Η ρύθμιση της σχετικής αγοράς με στόχο την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και ειδικά των νέων, την ένταξη και παρακολούθηση σε νόμιμο πλέον πλαίσιο των διεξαγόμενων παιγνίων.

· Η διασφάλιση και είσπραξη εσόδων για το κράτος από τη ρυθμιζόμενη λειτουργία της αγοράς. Ειδικά για το 2011 προβλέπεται η είσπραξη 500 εκατ. ευρώ από την έκδοση αδειών και 200 εκατ. ευρώ από τα τέλη των τυχερών παιγνίων (τα οποία θα εισπράττονται σε ετήσια βάση με αυξητική, πιθανότατα, τάση στα αμέσως επόμενα χρόνια).

· Η προσαρμογή των εθνικών διατάξεων στην κοινοτική νομοθεσία. Το σχέδιο νόμου θα κοινοποιηθεί για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατ’εφαρμογή της οδηγίας 98/34.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται, η δημιουργία κατάλληλων ρυθμιστικών, εποπτικών και ελεγκτικών μηχανισμών ώστε:

· Να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η φερεγγυότητα της διεξαγωγής των παιγνίων

· Να διατηρηθεί σε ανεκτά επίπεδα η συμμετοχή των πολιτών στα τυχερά παίγνια και να αποτραπεί η εκ μέρους τους υπέρμετρη σπατάλη χρημάτων

· Να διασφαλιστεί ότι τα επιτρεπόμενα ψυχαγωγικά-τεχνικά παίγνια, τα τυχερά παίγνια με παιγνιομηχανήματα και τα παίγνια μέσω του διαδικτύου οργανώνονται και διεξάγονται σύμφωνα με το νόμο, σύμφωνα με τους κανόνες του υπεύθυνου παιχνιδιού, και δεν εκτρέπονται προς παράνομη εκμετάλλευση και αισχροκέρδεια

· Να προστατευθούν οι καταναλωτές των σχετικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα δε οι ανήλικοι και άλλες ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού από τον εθισμό που μπορεί να υποστούν

· Να αποτραπεί η μετατροπή των ψυχαγωγικών-τεχνικών παιγνίων σε παράνομα τυχερά παίγνια

· Να κατευθυνθεί η στοιχηματική δραστηριότητα σε νόμιμους και ελέγξιμους παρόχους, ώστε να περιοριστεί και προοπτικά να εξαλειφθεί το παράνομο παίγνιο και τα ποινικά αδικήματα που υποθάλπει (απάτη, φοροδιαφυγή, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές πράξεις, κλπ)

Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου;

Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου προτείνει τα εξής:

Ορισμός του πεδίου εφαρμογής του νόμου

· Βασικοί ορισμοί των εννοιών που εμπλέκονται στην περιγραφή και στη λειτουργία των παιγνίων.

· Για τις εταιρίες ΟΠΑΠ ΑΕ και ΟΔΙΕ ΑΕ εφαρμόζονται οι ειδικές ισχύουσες διατάξεις.

· Διενέργεια παιγνίων μετά από αδειοδότηση.

Ίδρυση «Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων»

· Η ΕΕΕΠ θα παρακολουθεί την αγορά που ανοίγει και θα ενσωματώνει τις αρμοδιότητες όλων των σχετικών υφιστάμενων εποπτικών αρχών.

· Η ΕΕΕΠ είναι ειδικευμένη αυτόνομη δημόσια υπηρεσία, με λειτουργική και οικονομική αυτονομία, εποπτευόμενη από το Υπουργείο Οικονομικών.

· Επειδή επείγει η συγκρότησή της και η λειτουργία της, προτείνεται να αποτελέσει καθολικό διάδοχο της ήδη υπάρχουσας Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Τυχερών Παιχνιδιών του ν. 3229/2004.

· Τα βασικά κείμενα διάρθρωσης και λειτουργίας της ΕΕΕΠ είναι ο Οργανισμός, ο Κανονισμός Διεξαγωγής και Ελέγχου Παιγνίων (ΚΔΕΠ) και ο Κώδικας Δεοντολογίας Παιγνίων (ΚΔΠ).

· Προβλέπονται οι τεχνικές απαιτήσεις και οι εξασφαλίσεις για την αποτελεσματική λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος Εποπτείας και Ελέγχου (ΠΣΕΕ) που προσδιορίζονται από τον ΚΔΕΠ με στόχο την ηλεκτρονική παρακολούθηση των παιγνίων σε πραγματικό χρόνο.

· Προσδιορίζεται ο τρόπος διανομής και απόδοσης των κερδών στου παίκτες, με ισορροπημένο τρόπο που ανταποκρίνεται στα έννομα συμφέροντα των παρόχων και στις προσδοκίες των παικτών (προβλέπεται ελάχιστο όριο 80%).

Κανόνες υπεύθυνου παιχνιδιού για την προστασία των παικτών, των ανηλίκων ιδιαίτερα και της κοινωνίας γενικά

· Απαγορεύεται η συμμετοχή ατόμων που δεν έχουν συμπληρώσει το 21^ο έτος της ηλικίας τους σε τυχερά παίγνια. Τα άτομα αυτά μπορούν να συμμετέχουν μόνο στα τεχνικά-ψυχαγωγικά παίγνια.

· Ορίζεται ανώτατο όριο συμμετοχής στα παίγνια με παιγνιομηχανήματα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 2 ευρώ)

· Απαγορεύεται το μέγιστο ποσό που μπορεί να χάσει ένας παίκτης να υπερβαίνει το ποσό της συμμετοχής του στο παίγνιο.

· Προβλέπεται η ατομική κάρτα παίκτη, ώστε να παρακολουθούνται η ηλικία, οι περιορισμοί που θέλει ο ίδιος να θέσει στον εαυτό του και οι χρηματικές ροές.

· Ορίζονται κανόνες απορρήτου για την προστασία των παικτών από τους οποίους εξαιρούνται οι ελεγκτικές και φορολογικές αρχές.

Κανόνες αδειοδότησης παιγνιομηχανημάτων

· Προβλέπεται η προκήρυξη τεσσάρων έως δέκα αδειών μετά από διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό που θα αφορούν σε 30.000 παιγνιομηχανήματα συνολικά. Τμήμα των αδειών αυτών θα λάβει η ΟΠΑΠ ΑΕ σύμφωνα με το δικαίωμα προαίρεσης που διαθέτει βάσει της συμβάσεώς της με το ελληνικό Δημόσιο, η οποία κυρώθηκε με το ν. 2843/2000.

· Κάτοχοι άδειας μπορούν να είναι ΑΕ με κατατεθειμένο κεφάλαιο τουλάχιστον 400.000 ευρώ με έδρα ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Απαιτείται και σύσταση εγγύησης ύψους 200.000 ευρώ.

· Ορίζεται ότι στην προκήρυξη θα προβλέπεται η τιμή εκκίνησης, το δε τίμημα θα καταβάλλεται 80% με την έκδοση της άδειας και το υπόλοιπο 20% σταδιακά σύμφωνα με την προκήρυξη.

· Η διάρκεια των αδειών θα είναι δεκαετής

· Προβλέπεται η ελεύθερη διάθεση πιστοποιημένων τεχνικών-ψυχαγωγικών παιγνίων και διεξαγωγή τους μόνο σε αδειοδοτημένους χώρους.

Κανόνες και περιορισμοί παροχής υπηρεσιών διαδικτυακού στοιχήματος στην Ελλάδα

· Προβλέπεται η προκήρυξη 15 έως 50 αδειών μετά από διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό

· Η ΕΕΕΠ, μέσω του ΚΔΕΠ, καθορίζει τις λεπτομέρειες του συστήματος αδειοδότησης και τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους κατόχους άδειας.

· Κάτοχοι άδειας μπορούν να είναι κεφαλαιουχικές εταιρείες με κατατεθειμένο κεφάλαιο τουλάχιστον 200.000 ευρώ και σύσταση εγγύησης ύψους 100.000 ευρώ.

· Η διάρκεια των αδειών είναι πενταετής.

· Οι ιστότοποι οφείλουν να έχουν ονομασία με κατάληξη .gr

Γενικές υποχρεώσεις αδειούχων, παρόχων και φορέων

· Προβλέπονται παράβολα για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς και για την εγγραφή στα σχετικά μητρώα, διοικητικά τέλη εκκίνησης και λειτουργίας, και συμμετοχή του δημοσίου στα έσοδα σε ποσοστό 30% επί των μεικτών κερδών καθώς και φόρος 10% στα κέρδη των παικτών.

· Προβλέπονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις σε περιπτώσεις παράβασης ή καταστρατήγησης των όρων του νόμου και της άδειας.

Τέλος, στο προτεινόμενο σχεδίου νόμου προβλέπονται ειδικές ρυθμίσεις για τη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων από ραδιοτηλεοπτικά μέσα και η αναθεώρηση του πλαισίου για το ιπποδρομιακό στοίχημα, προκειμένου να προσαρμοστούν τα ισχύοντα για την ΟΔΙΕ ΑΕ στις διατάξεις του σχεδίου νόμου.

Ποια τα οφέλη για τους πολίτες;

Τα οφέλη για τους πολίτες και την κοινωνία από το άνοιγμα και τη ρύθμιση της αγοράς παιγνίων συνοψίζονται στα εξής:

· Ρύθμιση της αγοράς και προστασία των παικτών, ιδιαίτερα των ανηλίκων

· Ένταξη σε πλαίσιο εποπτείας μιας αγοράς που υφίσταται και αφορά χιλιάδες παίκτες

· Είσπραξη εσόδων πάνω από 1 δισ. σε διάστημα 2-3 ετών, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της περικοπής των μισθών και των συντάξεων, ή στο 100% της περικοπής του ΠΔΕ.

· Είσπραξη δημοσίων εσόδων από το διαδικτυακό στοίχημα, αντί εταιρειών που εδρεύουν στο εξωτερικό και σε φορολογικούς παραδείσους

· Χρηματοδότηση σημαντικών κοινωνικών πολιτικών, για άτομα με αναπηρίες, για την καταπολέμηση της ανεργίας, για την ενίσχυση των δομών απεξάρτησης από τα παίγνια ή άλλους εθισμούς, για τον πολιτισμό και τον αθλητισμό, με διάθεση ποσοστού τουλάχιστον 20% από τη συμμετοχή του Δημοσίου στα μικτά κέρδη των επιχειρήσεων.

Επόμενα βήματα

Έχουν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση (στο opengov) το προσχέδιο και το σχέδιο του νόμου αυτού ενώ οργανώθηκε και ημερίδα στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Παράλληλα το Υπουργείο Οικονομικών έλαβε εγγράφως θέσεις και προτάσεις πολλών φορέων και πολιτών. Όλα αυτά έχουν ληφθεί υπόψη κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία.

Σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου έχουν υπάρξει τρεις ενημερώσεις, σε διαφορετικά στάδια της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας, επί των βασικών σημείων του νομοσχεδίου. Στόχος είναι το νομοσχέδιο μετά την δεύτερη ανάγνωση και έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο να κατατεθεί στη Βουλή το συντομότερο δυνατό για ψήφιση προκειμένου να αρχίσουν να υλοποιούνται τα οικονομικά οφέλη που προβλέπονται από τη συγκεκριμένη παρέμβαση.